فرازی از مثنوی سفر (قسمت دوم)

به   حرفِ نازک   و با   ناز  توأم

دلم   را  نازکانه   ریخت   در هم

جوارش بر زمان گو   مهدِ خوابی

کزو     شد    بی  زمانی   آفتابی

شدم روشن ضمیر  از   بی زمانی

که   دیدم     آشکارا    هر   نهانی

ازین روشن ضمیری هست  روشن

که روشن  بر  ظرایف  شد  دل من

نبود او  دیگر آن  طفل ِ  شکر ریز

که بود  او دختری  اکنون دل انگیز

سیه   پوشیده   سر  تا  پا چو ابری

که طوفانی  کند هر   بحرِ   صبری

سیه     چشمان   او  آنگونه    مقبل

حنا    بسته  به   دستِ  سِحرِ   بابل

به قد معنی   کننده   لفظِ    موزون

که موزونی   از آن قامت  به قانون

به زیبایی   بساطِ    حلقه    و   دام

رمیده دل ترین جان  را   کند   رام

نپنداری   برد سود   تو    از  دست

که او رهزن به هرسرمایه ای هست

در این قصه نه   از بردن سخنهاست

که  قصه   قصه ای  از سوختنهاست

نگویی    که    نکردی    هیچ  کاری

که او آرد    دمار   از    روزگاری

چو  چشمت  دیدنش   گردن   بگیرد

شرارِ  اشک     در     دامن    بگیرد

دلی   را که   از او اندیشه ای نیست

بریده    داس عشقش ریشه ای نیست

کسی   که   رفته   با   او راهِ    ایام

گمانش    گم   کند   راهِ     سرانجام

خیالت    گر    گل ِ   او    می نگارد

حسابِ   خارِ   عشقش   نیز   دارد؟!

که  با    شمع   جمال  جان   گدازش

نماند جز  که    از    پروانه    رازش

به    ناز او    نیازی   کس چو   آکند

اساس   هستی اش   از   هم     پراکند

دلی   که    شعله ی   او بیشتر    بود

یقین  که هم   بر او   بیشش نظر  بود

که    هر لحظه از او  گر    نو بهاری

ببینی ،  خوش   که    آری   جویباری

دلی   که    بگذرد    از   این  گذرگاه

سلامت      بگذرد   از او  به   ناخواه

نگاه     او    کلاسی   هست    پُر بار

برای   آن    که   شاگردی ست هشیار

ز سر تا پا اگر چه  خود   سیاه   است

سیاهی ِ  جهان   در   او   تباه    است

نگاه   و    دل   کند    با   هم    تبانی

که   لذت   دزدد   از    او    در نهانی

ولی   آن   کس   که او را پاسبان  است

جناب    لذتِ    عور   و   عیان   است

به    تنها      یک   نظر    دیدن  کفایت

که      بر   لذت     شود    آدم  هدایت

بیفتد      آدمی     در      بندِ     تأثیر

از آن    زیبایی ِ  دایم     به      تکثیر

گلوگیرِ       دل      دیوانه        گردد

از   او نازی   که    در  پیمانه  گردد

توانی    در    عدم    بینی     وجودی

بصیرت   را    اگر   با توست   جودی

به شمعی   جُستن    از     نور    تجلی

قیاس      کوه    باشد    با   چو    تلّی

حوادث    را عنان    در    دست گیری

نباشی   گر   به   دست   خود   اسیری

زیان    با    توست   اما سود   با چرخ

بیا   پس تو   بکن   تعیین   این    نرخ

چو غنچه تا  به گل بودن    سفر    کن

به رُستن   عالمی   را   با   خبر   کن

که   دنیای    درون    توست     باغی

بگیر   از باغ    جان    خود   سراغی

به   صبحی  که  بر آید   مهرِ   رخشان

بر آ   تا   که   شوی   پرورده ی   کان

جوارِ جان ، جهان ِ    دیگری     هست

توان   آنجا   به هر  چه عشق    پیوست

توان    تیشه    زدن   بر هر رگ  و بند

چو   فرهادی   زدن    بر عشق    پیوند

توان    بر   دلبری   گاهی    دلی باخت

توان    کاخی   برای   عاشقی    ساخت

به    طفلی   که   درون   ماست  گاهی

رسیدن   می توان     از    راه     آهی

.........

رسیدن   نکته ای   نغز   و    بلند است

برون   از هر کمند   و هر چه بند است

عروسی   هست   مه   رو   ماه غبغب

که   مهرِ  روز هست   و ماه   در شب

«رسیدن»    را نخوانی   واژه ای عام

که   او  را هست   با  تو   خاصْ پیغام

نه   مقصد نه  هدف منظور و حرفست

غرض   از این سفیدی نه که    برفست

رسیدن   رفتنست   از   قال   تا   حال

گذار   از نارسی ها   است   و از کال

رسیدن   جلوه ای   از    آرزو   نیست

که   بر قصدِ نماز او جز   وضو نیست

عبور  از ظن   و شکها   تا یقین  است

نهادن   پشتِ   سر آیین   و دین   است

نهادن    غصه ی    دیروز   و    فردا

شنیدن   قصه ای     از    لحظه    تنها

فراتر     از    جزایی      و     گناهی

رسیدن   تا   به   اشکی   و   به   آهی

رسیدن   تا      به     دنیای    بزرگی

که   خوبست   حال   برّه   پیش گرگی

به   هر کانی   در آنجا   لعل    روشن

به   هر   دامن   ز کوهی هست  معدن

به    معنی    جاده ای    از    ناتمامی

که    دارد    نه   نشانی   و  نه   نامی

قدم    را    می دهد   این جاده    تعلیم

نگردد   بر     بلند    و    پست   تسلیم

چو   آن       جانان ِ  آموزنده    جانی

قدم       را    او    بیاموزد     روانی

به   غواصی    یکی    دریای    ژرفی

که    ناگنجد   به   نحوی  و به صرفی

توان    در نحوِ  محوش   جستجو  کرد

نگاهی   تازه    از   این   شستشو کرد

اگر   این      پرتوِ    دل    را    ببینی

گذاری  خود    سراب   و   ره  گزینی

که   مفهوم  «رسیدن»   اقتضایی ست

بگویم  این   به جرأت  که قضایی ست

نمی خواهم   به   تقدیر   آورم    روی

کنم   این آب را  جاری   در آن  جوی

که   اصل   و فرع را گاهی ست پیوند

شود   این   جای ِ آن   یک  گه   گلوبند

تغیرهاست    گر در   ماه   و  در سال

همین    تغییر     را    دارند    احوال

و  این تغییر تفسیری ست   از   رنگ

که  حتی   می پذیرد  نقش از او سنگ

کتاب    هستی     و   گردنده    کیهان

پذیرنده     شده   از     رنگْ    عنوان

پُر   است   از تازه    و نوهای  بسیار

به    رنگارنگی ِ     هر   جمعه  بازار

همیشه   چون   جو   و گندم   و ارزن

فلک   را    تازگی ها   هست    خرمن

که  او را گر   به   ژرفا گوهری است

به   پای    تازگی آورده    در    دست

که   حرفِ   روزنش     از  روشنایی

حدیث        تازه ای      از     آشنایی   

که   مانوس است  او را صبح   با شام

از   آن رو که   نویی را کرده  او رام

ز   کارِ   نو  شدن این   چرخ  گردون

نباشد    لحظه ای    کوتاه   ،   بیرون

به   هر  تابِ   جهان  که زندگی هست

چو  مهدی  طفل  را   ورزندگی هست

بهرام باعزت